11-14 Mart 2019 tarihlerinde Birleşmiş Milletler (BM) Engelli Hakları Komitesi’nin 21. Oturumu için İsviçre Cenevre’ye gittik. 21. Oturuma katılmak için; Engelliler Konfederasyonu Uluslararası Engelliler Birliğinden, (The International Disability Alliance –IDA), Samsun Engelliler Federasyonu ve Samsun Engelli Kadın Derneği ise Avrupa Birliği Sivil Düşün Programından mali destek aldılar. Engelliler Konfederasyonu-IDA işbirliği ile Engelliler Konfederasyonu Başkanı Turhan İÇLİ, Sağlık Hizmetleri Sendikası Engelliler Komisyon Başkanı Ayşe SARI ve tercüman Gülsün KILIÇ TAŞDELEN toplantıya katılırken, Samsun Engelliler Federasyonu Başkanı Mehmet AKBULUT, Samsun Engelli Kadın Derneği Başkanı Selma GÖNDOĞDU, Türkiye Spina Bifida Derneği Ankara Şube Başkanı Selma ÇALIK, Engelsiz Erişim Derneği YK Üyesi Sevda YILMAZ BOZBEY, İşitme Engelliler ve Aileleri Derneği YK Üyesi Onur CANTİMUR ve Naciye CANTİMUR; Avrupa Birliği Sivil Düşün Programı desteği ile katıldılar.
Cenevre kentindeki BM merkezinde dört hafta süren ve toplamda on üç ülkenin görüşüldüğü 21. Oturum’un ilk dört gününde Türkiye’deki engelli hakları ele alındı. Bu oturumun özelliği; BM Engelli Hakları Sözleşmesi’ndeki yükümlülük gereği BM Engelli Hakları Komitesi’ne resmi Ülke Raporu’nu hazırlayıp sunan hükümetler ile, yine Sözleşme’den doğan haklarını kullanarak Komite’ye gölge rapor gönderen sivil toplum örgütlerini bir araya getirmesidir.
Engelli Hakları Komitesi, Türkiye’nin resmi raporunu değerlendirmesi sonucunda eksik ve sorunlu bulduğu alanlara ilişkin çok kapsamlı bir soru listesi hazırlamış, Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı da bu sorulara yazılı yanıt vermişti. Bu süreçte Türkiye’de engelli hakları alanında faaliyet gösteren sivil toplum örgütlerinden gölge raporlar da Komite’ye gönderilmişti. Engelliler Konfederasyonu koordinasyonunda geçtiğimiz yılın temmuz ayında 19 STK’nın katılımıyla düzenlediği atölye çalışmasını takiben ayrıntılı bir gölge rapor hazırlanıp Komite’ye sunmuştu. Ayrıca derneğimiz kurucu üyelerinden olduğu Engelli Çocuk Hakları Ağı ile TOHAD koordinatörlüğünde hazırlanan gölge rapora ve Eşit Haklar İçin İzleme Derneği’nin koordinatörlüğünde hazırlanan gölge rapora katkıda bulunmuştu. FM sistemi gibi anlamayı kolaylaştırıcı yardımcı destek teknolojilerine erişim, bilirkişi işaret dili tercümanlarındaki sorunlu kriterler gibi bir çok alanda katkılar sunmuştu. STK’lar tarafından Komiteye gönderilmiş olan gölge raporları okumak için internet adresleri:
Engelliler Konfederasyonu: http://www.turkiyeengellimeclisi.org/FileUpload/as909689/File/golge_raporu-t-web.pdf
Toplumsal Haklar Derneği (TOHAD): http://www.echa.org.tr/Uploads/source/ECHA_CRPD_Report_List_of_Questions_TR.pdf
Eşit Haklar İçin İzleme Derneği (ESHİD): http://www.esithaklar.org/bm-engelli-haklari-komitesine-sunulan-alternatif-rapor/
Birleşmiş Milletler’e engelli hakları alanında danışmanlık yapan Uluslararası Engelliler Birliği’nin (IDA) teknik desteğini alan ekip üyeleri burada hem Komite üyeleriyle tanışıp etkili bir savunuculuk ve lobicilik yaptı hem de diğer ülkelerden gelen STK temsilcileriyle deneyim paylaşma şansı buldu. Bilateral biyonik kullanıcısı Onur Cantimur, 21. oturum konuşmalarını, komitenin sorularını Türkçe tercümelerini jak kablosu ile kulaklık girişine taktığı FM sistemi gibi çalışan mini mikrofon aracılığı ile dinledi ve söz alıp Komite tarafından konfederasyona yöneltilen sorulardan birini yanıtladı. Ayrıca IDA ve ekip üyeleri ile yapılan toplantılarda mini mikrofonu masaya yatay pozisyonda koyarak dinlemiştir.
11 Mart pazartesi günkü açılış ve hazırlık toplantısının ardından 12 Mart Salı sabahı Engelliler Konfederasyonu başkanı avukat Turhan İÇLİ, Samsun Engelliler Federasyonu başkanı Mehmet AKBULUT, Türkiye Engelsiz Yaşam Sosyal Hizmet Vakfı (TEYVAK) Yönetim Kurul Üyesi ve Konfederasyon’un danışmanı Ayşe SARI birer konuşma yaptılar. BM İnsan Hakları Yüksek Komiserliği’nin engellilik danışmanı Victoria Lee ile bir araya gelindi. Bu buluşmayı, Komite’nin Türkiye raportörleri Imed Eddine Chacker (görme engelli, Tunus) ve Laszlo Gabor Lovaszy (işitme engelli, Macaristan) ile yapılan özel toplantı izledi. Toplantıda paylaşılan sorunlar daha sonra komite tarafından resmi heyete sorulmuştur.
13 Mart Çarşamba günü Komite Türkiye’den giden resmi heyeti dinlemiş olup resmi heyet ise Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürü Sn. Dr. Orhan KOÇ başta olmak üzere çeşitli bakanlık ve kurumları temsilen 34 katılımcı vardı. 5 Nisan’da oturum bitecek olup tavsiyeler yayınlanacak ve bunların savunuculuğu yapılacaktır. STK’ların Türkiye’deki işlerinin yanında bu tavsiye göstergeleri ellerinde mevcut olacaktır.
Derneğimiz temsilcilerine BM 21. oturuma katılıp sorunlarımızı dile getirme olanağı sağladıkları için Engelliler Konfederasyonu Başkanı Turhan İÇLİ’ye, Samsun Engelliler Federasyonu Başkanı Mehmet AKBULUT’a, Samsun Engelli Kadın Derneği Başkanı Selma GÜNDOĞDU’ya ve finanse eden Sivil Düşün AB Programına teşekkür ederiz. Haber metnini kullanmamıza izin veren Samsun Engelliler Federasyonu Başkanı Mehmet AKBULUT’a teşekkür ederiz.
Engelliler Konfederasyonu’nun ilgili haberleri:
About the author
